باران ببار...

🔸چندی است زلالی آوای هنرمندی دل‌آگاه چون رود جاری از دل زادگاهش، در پهنۀ دل کوردهای خراسان جاری است. کوردهای خراسان با طنین صدای این هنرمند لایق و مردمی، به وجد می‌آیند. قد می‌کشند. جان می‌گیرند. لبخند می‌زنند. با او هم‌نوا می‌شوند و می‌خوانند. می‌گریند. درست مثل چشمه‌های جاری از دل "سوخسوی مرادخان". این صدای دل‌نشین که دیری است خراسان عزیز ما را جان و جلایی دیگر بخشیده است؛ آوای سحرانگیز «بخشی علی کریمی» است.

🔹در روز جهانی زبان مادری، وقتی می‌بینید یا می‌شنوید که در کشور ترکمنستان، پدر و مادر کُرمانج با فرزندان‌شان به زبان "ترکمنی" صحبت می‌کنند و حتی زن و شوهر کُرمانج نیز، با یکدیگر به زبان ترکمنی تکلم می کنند؛ به عنوان یک کُرد چه حسی به شما دست می‌دهد؟

🔸در این روزگار غم‌بار، شاد زیستی هنر بزرگی است که می‌تواند باعث نشاط بخشی به یک جامعه شود. کُردهای خراسان به‌رغم غم‌های سترگی که بر شانه دارند و این اندوه در ترانه‌ها و ملودی‌ها چون شعله‌ای زبانه می‌کشد؛ ولی به مدد امید و شور توانسته‌اند در دل‌ها بذر شادی بیفشانند و با این خجسته کار، ناکامی‌های روزگار را بر خویش شیرین کنند.

در میان چشم های بارانی یاران، در خیابانی به وسعت ایران، دست پلید تروریست های خونریز و بی رحم، خون پاک ترین فرزندان ملت را در کرمان قهرمان، بر زمین ریخت و چهرۀ پلید سنگ دلان در ستیز با مردم و میهن، عیان تر شد.

شیون و اشک و نالۀ مردمی بی پناه در دیار کریمان پیچید و گلزار شهدای کرمان، بار دیگر، سوگوار سوگ سترگ شهدایی شد که خیمه عشق به دین و دیارشان را، در خاک غیرت افراشته بودند تا یاد ققنوس های نامیرای دیارشان را عزیز دارند.

ضمن محکوم نمودن این جنایت وحشتناک و این ستم سیاه سنگدلان، این ماتم جانکاه و دلخراش را محضر خانواده های گرانقدر آن شهدای والامقام تسلیت عرض می کنم و آرزوی شفای عاجل و کامل برای مجروحان این حادثۀ دارم و از خدای سبحان می خواهم حافظ و پشتیبان این ملت بزرگ باشد.

در این عصر افسردگی‌ها، دل‌شکستگی‌ها، فقر و حسرت که بسیاری از مردم با لبخند بیگانه‌اند و با کولبری روزگار می‌گذرانند؛ در این روزگاری که یأس و ناامیدی سوهان روح بسیاری از مردم این کهن بوم‌وبر شده است؛ شادی آفرینی هنر بزرگی است که باید آن را قدر دانست و بانیان این هنر فاخر را عزیز داشت.

این روزها تلخ ترین روزهایی است که بر غزه و مردم بی پناه آن دیار می گذرد. سهم مردم غزه، جان دادن، ویرانی، آوارگی، گرسنگی و تشنگی است. کوچک و بزرگ، مسجد و مدرسه و بیمارستان هم در امان نیست. بمب و باروت است که بر سر این مردم بی پناه و تنها فرو می ریزد و ثمرۀ این ستم سیاه خون و ویرانی است.

به بهانۀ اخراج اساتید از دانشگاه ها

موج اخراج اساتید آگاه، عالم و خردورز از دانشگاه‌ها، سایۀ سیاه و سنگینی بر سر دانشگاه‌ها و دانشجویان انداخته است. دانشجویانی که دیری سیرنوش زلال چشمۀ اندیشۀ استادانی فرزانه بودند در نخستین روزهای مهر، شاهد بی‌مهری نسبت به برخی از این سرمایه‌های گران‌سنگ فرهنگی هستند که سوگمندانه موج این اخراج‌ها و این بدعت‌های بی‌دلیل، به خراسان نیز رسیده است.

خبر آسمان نشینی استاد دکتر محمدرضا راشدمحصل، نویسنده و پژوهشگر نامی ایران دلدادگان فرهنگ ایران زمین را به سوگی سترگ نشاند. ایشان سرمایۀ بزرگی برای این مرز و بوم بود که با خلق آثار ادبی در خور تحسین، باعث غنای فرهنگ ملی این دیار شد.

در اوایل دهۀ 80 خورشیدی در سبزوار برخی دروس مقطع کارشناسی ارشد زبان و ادبیات فارسی را با این بزرگ استاد سپری کردیم. کلاسش هم مهر و دانایی بود و در کلامش شکوه فرهنگ این سرزمین موج می زد. او نیز چون بسیاری از خوبان خراسان جنوبی و خوسفی های عزیز، به حُسن خلق، تواضع و ادب نام آور بود و ماتمش در این روزهای بی برگی روزگار، غمی دیگر بر انبوه اندوه های مان افزود.

بر روان آن فرزانه استاد درود می فرستم و برای خاندان گرانقدر راشد محصل و خانواده گرانقدرش، از درگاه احدیت طلب صبر و شکیبایی دارم.

اخیراً استاد علیرضا سپاهی لائین، شاعر، نویسنده و روزنامه‌نگار بلندآوازه، مهمان ششمین همایش روشنفکری دهوک بود که از سوی اتحادیۀ نویسندگان آن دیار تشکیل شده بود. حضور استاد سپاهی به‌عنوان یک کرد خراسانی در این همایش، نشان روشن و آشکاری از جایگاه ایشان و کردهای خراسان است که توانسته‌اند در جغرافیای ذهن کردها جای‌گیر شوند.

یکی از عوامل روی‌گردانی مردم از صندوق رأی، بی‌توجهی به رأی و ارادۀ مردم و نامهربانی با منتخبین مردم است. داشتن نگاه انکاری نسبت به برگزیدگان مردم، باعث کاهش مشارکت مردم در انتخابات می‌شود که بانی این یأس آفرینی برای پا پس‌کشیدن مردم از حضور در پای صندوق‌های رأی، داشتن همین نگاه انکاری نسبت به صندوق رأی و منتخبین مردم است.

شبکه تلویزیونی اترک خراسان شمالی که از سال 1389 رسماً فعالیت خود را آغاز کرده است؛ در این مدت توانسته با تولید و پخش برنامه‌های فرهنگی فاخر و در خور تقدیر با محوریت فرهنگ‌های بومی، گام‌های بلندی در راستای تحقق وظایف سازمانی‌اش بردارد و از سویی باعث دلدادگی بیشتر مردم دیار رنگین‌کمان اقوام، به این رسانه شود که این اعتماد، در عصر وجود انبوه رسانه‌های مجازی و مکتوب، سرمایۀ بزرگی است که باید آن اعتماد و این اقوام را قدر دانست و عزیز داشت چرا که این مردم از دیرینه مرزبانان این سرزمینند و خون سرخ اجدادشان، سند وفاداری‌شان به این مرز پرگهر است.

روز خبرنگار فرصتی برای پاسداشت رنج‌های شیرین انسان‌هایی است که به شوق آگاهی‌بخشی به جامعه، خطرات بسیاری را به جان می‌خرند. بنا بر اعلام یونسکو در سال 2022 میلادی 86 خبرنگار کشته شده‌اند و «جنایت قتل خبرنگاران و کادر رسانه در سال ۲۰۲۲ حدود ۵۰ درصد افزایش داشته است، به‌طوری‌که هر ۴ روز یک خبرنگار کشته شده است».

برخی آمار نیز از کشته‌شدن حدود 400 خبرنگار در طی سال‌های 2017 تا 2020 حکایت دارد. این آمارها به‌روشنی بیانگر کار پرخطر خبرنگاری در جهان است که باید در کنار آن، زندانی‌شدن انبوه خبرنگاران آزاده در جهان را نیز به این لیست سیاه افزود.

گاهی یک فرد، برایت یک چراغ، یک راه می‌شود. دستت را می‌گیرد. مهربانانه تو را از گردنه‌های سخت، عبور می‌دهد. زندگی را، مهر و امید را برایت هجی می‌کند. به تو می‌آموزد ریشه در چه خاکی، ریشه در چه سترگ صخره‌هایی داری. تبارت به که و کجا می‌رسد تا خویش را باور کنی و به فرهنگ نیاکانت، به زبان و لالایی‌های دیروز مادر، به ترانه‌های روح‌بخش و موسیقی جان‌پرور هنرمندان سرزمینت مباهات کنی و شادروان"حیدر جنگجو" یکی از این نیکان بود که مصداق این همه خودباوری بود و هنوز هم نامش در دلمان زنده و مانا است.

در کوچه‌های عشق از یاد بردۀ آبادی، در این دیار گم شده در غبار از خویش گریزی، در این سرای در بر زبان مادری بسته، در دیار تاریخی"لوجلی" شیروان، هنوز در دل خانه‌ای ساده و صمیمی، صدای تاری می‌پیچد. حزن‌انگیزی صدایی که با ساز درهم‌تنیده‌اند؛ تو را به سمت خویش می‌خواند. مردی نحیف، با تنی تکیده و چشمان به گودنشسته، ترانۀ"ئەرمان دەلالێ" را می‌نوازد و زمزمه‌اش می‌کند.

در سوگ هنرمند نامی استاد "خان محمد آدینه پور"

در سرزمین هنرخیز خراسان، در دامنۀ کوه پر طنین "په تله گاه"، در خنکای رود زلال جاری از دل "هنامه" شیروان، در سایه‌سار درختان صبور و تاک‌های شیفتۀ تار و ترانه، در دل‌انگیزی عطر گل‌های سر بر آغوش هم نهاده و ترنم تار "رحیم بخشی" بر لبشان مهمان شده، در نخستین روز خرداد 1325 خورشیدی، "خان محمد" در خانۀ "رستم" دیده به جهان گشود.

در سالیان اخیر، از سوی برخی پژوهشگران خراسان، کارهای ارزنده‌ای برای معرفی ضرب‌المثل‌های کرمانجی صورت‌گرفته است که ستودنی و قابل‌تقدیر است. یکی از این آثار کتاب: "ضرب‌المثل و اوریناگ های کُردی" اثر مهندس "قدیر ولی‌زاده بوانلو" است که در سال 1401 از سوی انتشارات بیژن یورد در 82 صفحه و با ویراستاری ارزندۀ آقای حمید اسماعیلی، منتشر شده است. در این اثر علاوه بر الفبای آرامی، از رسم‌الخط لاتین کردی نیز استفاده شده است تا خوانش ضرب‌المثل‌ها را روان‌تر کند.