بحثی پیرامون تعاریف ، مفاهیم وشرایط ایجاد مشارکت درجوامع روستایی با تأکید بر الگوی شوراهای اسلامی
1ـ مقدمه :
یکی ازمهمترین عوامل رشد وتوسعه اجتماعی ــ اقتصادی یک جامعه به ویژه درجوامع روستایی ، نقش وحضور فعالانه مردم درکارها وفعالیت های مربوط به روستای خود است . بدون همیاری ومشارکت مردم ، توسعه مفهومی نخواهد داشت ، چرا که هرگامی که درراه رشد وتوسعه برداشته می شود ، باید با همراهی مردم انجام گیرد .
نگاهی گذرا به تاریخ سرزمین ایران ، به خصوص جامعه روستایی ، بیانگر مشارکت های گسترده وگوناگون مردم درزمینه های مختلف سیاسی ـــ نظامی واجتماعی ـــ اقتصادی و ... است . فرهنگ باستانی مانمونه های فراوانی ازمقوله های متعدد مشارکت وهمیاری درامور مربوط به مردم راداراست . درفرهنگ روستایی ایران روح مشارکت وهمیاری نقش برجسته ای درعرصه های اجتماعی داشته است . دربطن این فرهنگ غنی نمونه های متعددی باتوجه به گوناگونی وتنوع اقلیمی کشور از مشارکت درامور اقتصادی ــ اجتماعی یافته می شود . احداث مساجد ، قنوات ، کاروانسراها و ... نمونه های روشنی ازعملکرد فرهنگ غنی مشارکت درجامعه مااست . علاوه براین ، شیوه های تولید وزندگی اجتماعی همراه با تنوع اقلیمی درکشورما ، اشکال مختلفی ازمشارکت درامور اقتصادی ــ اجتماعی رابه وجودآورده است . اشکال تولیدی بنه ، صحرا ، حراثه وهمچنین مشارکت وهمیاری مردم درلای روبی قنات ها وانهار و واکنش دسته جمعی مردم دربرابرحوادث طبیعی وجنگ وحمله دشمنان ازنمودهای عمده مشارکت درعرصه های اقتصادی ــ اجتماعی است .
سؤال اساسی درزمینه مشارکت روستاییان درشرایط کنونی این می تواندباشد که چگونه با وجود زمینه های غنی فرهنگی ومذهبی مشارکت که درتاریخ ایران وجوددارد، مقوله مشارکت درجوامع روستایی درحال حاضر دارای جایگاه چندان قوی نیست .
امروزه برنامه ریزی مشارکتی ، واژه ای جدید درادبیات توسعه است وشمارزیاد ی ازبرنامه ریزان وکارشناسان توسعه به این دیدگاه تکیه می کنند . درچنین عرصه ای مانیز بایدتلاش کنیم تانظرات ودیدگاه های خود رادرزمینه مشارکت نظم بخشیم .دراین نوشتاردرخصوص مشارکت وبرخی مباحث مربوط به آن خواهیم نوشت .
ادامه مطلب ...در تعریف شهر اتفاق نظری وجود ندارد و در تعاریف بیان شده بر مواردی نظیر تعداد جمعیت، نوع فعالیت های اقتصادی، حوزه اداری و موارد دیگری اشاره شده است لیکن در بعد جهانی برای شناخت شهر از روستا بیشتر بر تعداد جمعیت تاکید شده است..
ادامه مطلب ...مقدمه :
سیل یک
پدیده طبیعی است که در هنگام بروز مانند هر بلای طبیعی دیگری دارای آثار تخریبی
غیر قابل اجتناب است. بر اساس جغرافیای طبیعی کشورمان و میزان حادثه خیزی، برخی
مناطق آن ، در بعضی موارد اثرات سوء ناشی از وقوع سیل کمتر از زلزله نبوده و عدم
پیشگیری از وقوع آن می تواند خسارات جانی و مالی جبران ناپذیری را بر جای گذارد . به طور کلی سیل در هنگام باران شدید یا برف در
یک منطقه جغرافیایی خاص که باعث تغییر بستر رودخانه ها و تخریب سدها و آب بندها می
شود به وجود می آید.ایران به لحاظ برخورداری از موقعیت کوهپایه ای و آب و هوای خشک
و نیمه خشک، اگرچه در مقایسه با دیگر کشورها مقدار بارش در آن کم بوده و طی سال
های نرمال، میزان بارشی حدود 250 میلی متر دارد اما بارش ها در برخی نقاط کشور با
شدت و دبی سریع صورت گرفته و با در نظر گرفتن خشکی طبیعت، پس از یک بارش بلافاصله
روان آب ها ایجاد شده و در صورت شدت بارش باعث می شود سیلاب پدید آمده و خسارات
هنگفتی به منابع کشاورزی و مالی مردم برسد. مطابق آمار تهیه شده توسط سازمان ملل متحد در میان
بلایای طبیعی، سیل و طوفان بیشترین تلفات و خسارات را به جوامع بشری وارد آورده‌اند،
بگونه‌ای که تنها در یک دهه میزان خسارات ناشی از سیل و طوفان بالغ بر 21 میلیارد
دلار در مقابل 18 میلیارد دلار خسارات ناشی از زلزله بوده است. این امر در کشور ما
نیز صادق است و در اغلب سال های گذشته حدود 70% اعتبارات سالانه طرح کاهش اثرات
بلایای طبیعی و ستاد حوادث غیر مترقبه صرف جبران خساران ناشی از سیل شده است. ضمن
این که باید توجه داشت بدلیل بهبود روش های ساخت و ساز و رعایت ضوابط و مقررات،
ایمنی سازه‌ها و تأسیسات در مقابل خطراتی چون زلزله افزایش می‌یابد ولی متأسفانه
روند طبیعی توسعه در کشورهایی نظیر ایران باعث تخریب محیط زیست و منابع طبیعی شده
و خسارات سیل مرتباً افزایش می‌یابد. رشد 250 درصدی خسارات ناشی از سیل کشور در
پنج دهه گذشته مؤید این مدعاست. دراستان خراسان شمالی درشش ماهه ی اول سال جاری
20موردسیل مخرب اتفاق افتاده است واین استان ازلحاظ وقوع سیل درکل کشور رتبه ی دوم
وازنظرزلزله رتبه ی سوم رادارد .[1]
متأسفانه موضوع سیل و مدیریت و کاهش خسارات آن در کشور مورد توجه جدی قرار نگرفته
و فقط زمانی که سیلاب مخربی جاری می‌شود و فاجعه‌ای بوجود می‌آید، توجه مسئولین و
متخصصین به آن جلب می‌گردد. اگر چه بررسی طرح های مهار سیلاب که به صورت محدود و
پراکنده در سطح کشور مطالعه و اجرا شده‌اند، نشان می‌دهد یک راه حل مشخص و مطمئن
برای کلیة مناطق سیل گیر وجود ندارد اما بدیهی است پدیده ی سیل علیرغم همه ی
پیچیدگی هایش قابل بررسی و مطالعه بوده و می‌توان در جهت مهار وکاهش خسارات آن و
حتی بهره‌برداری اقتصادی از سیل راه‌حل‌های مناسبی جستجو کرد... ازاین رو شناخت
عوامل مؤثربرپیش آمدن بلاها ی طبیعی وحوادث غیرمترقبه برای کلیه افرادجامعه وشوراها
و دهیارن به عنوان مدیران روستایی وهمچنین نحوه برخورد بااین بلاها درهنگام وقوع
وپس ازوقوع می تواند موجب کاهش خسارت ها وبهبود روندکمک وترمیم خرابی ها باشد
.امید می رودمردم کشورعزیزمان ایران باافزایش آگاهی های خود وبرخورداری ازتوانمندی
های لازم ، ،اقدام هایی عملی وپیشگیرانه ی مناسبی رابرای کاهش اثرهای حوادث
وبلاهای طبیعی به کارگیرند .
شهرهای جدید معمولاً با هدف جلوگیری از گسترش بی رویه شهرهای بزرگ و جذب سرریز جمعیت آنها و نیز جلب مهاجرین احتمالی به عنوان موج گیر تأسیس می شوند. در شهرهای جدید فاصله بسیار بیشتر از شهرک با شهر اصلی است و معمولاً خارج از نفوذ شهر هستند. موضوع شهرهای جدید در ایران در حال حاضر یکی از سیاست های اصلی وزارت مسکن در کنار بهسازی و احیای بافت قدیم شهرها به خصوص شهرهای بزرگ و توسعه بیرونی (فیزیکی) شهرهای موجود می باشد که محل بحث بسیاری از کارشناسان اقتصادی، جامعه شناسی، معماران و شهرسازان و... می باشد.در حال حاضر علیرغم تلاش های انجام شده جمعیتی در حدود ۲۰۰ هزار نفر در بیش از ده شهر جدید در کشور سکونت دارند و پیش بینی شده است در سال ۱۴۰۰ این رقم به ۵/۳ میلیون نفر افزایش یابد.
ادامه مطلب ...1- مقدمه:
درشرایط خشک که میزان بارندگی کم است وهیچگونه نظمی برای بارندگی وجود ندارد ودسترسی به آب شیرین چندان مقدور نیست ،باید ازاستفاده مستقیم ازباران به عنوان منبع آب زراعت های دیمی ویا تقویت پوشش گیاهی صرف نظر کرد وبه فکر افزایش سرعت نفوذ آب درزمین به منظور افزایش رطوبت خاک وکاهش روان آب نیز نبود ،زیرا این اقدام ها درجهت بهبود وضع آب منطقه چندان مؤثر نخواهند بود ،بلکه برعکس باید اقدام هایی برای کم کردن قابلیت نفوذ پذیری آب درزمین به منظور افزایش روان آب یا آب حاصل ازبارندگی انجام داد وسپس ازاین آب ها ،درجای دیگر استفاده کرد . به طور کلی دربسیاری ازمناطق خشک ونیمه خشک مانند استان خراسان شمالی که توزیع زمانی ومکانی ،بارندگی نامناسب است وهم مقداربارندگی اندک است وباران های موقتی برای تأمین نیاز آبی گیاهان کافی نیست ،جمع آوری آب باران به اضافه مقداررطوبتی که درخاک ذخیره شده است می تواند بسیار مفید باشد . دراین نوشتار به صورت کوتاه به بحث درمورد این مسأ له (جمع آوری آب باران ) خواهیم پرداخت . ادامه مطلب ...